ساخت دریاچه مصنوعی با ورق ژئوممبران +چالش ها و راهکارها

ساخت دریاچه مصنوعی با ورق ژئوممبران و از جمله ورقهای ژئوممبران پلی اتیلن یکی از بهترین راهها برای کاهش هزینه های جاری و زمان ساخت و بهره برداری می باشد . چرا که کمبود آب در آینده باعث می‌شود تا بکارگیری روش‌هایی مثل احداث دریاچه‌های مصنوعی حائز اهمیت باشد. دریاچه مصنوعی علاوه بر جنبه های تفریحی و توریستی و ماهیگیری برای کاربردهای مهمتر مانند ذخیره‌سازی آب، تولید برق، کنترل سیلاب و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی ایجاد می‌شود.

معروف‌ترین دریاچه‌های مصنوعی در ایران:

در ایران دریاچه‌های مصنوعی زیادی ساخته شده است که برخی از مهم‌ترین آنها موارد زیر می‌باشند:

• دریاچه چیتگر: بزرگ‌ترین دریاچه مصنوعی در ایران است که یک مکان گردشگری هم محسوب می‌شود. طبیعت اطراف این دریاچه، باعث شده تا بسیاری از افراد علاقه زیادی به رفتن و استفاده از امکانات تفریحی دریاچه داشته باشند.
• دریاچه سد ارس:  در این دریاچه ماهی‌های آب شیرین پرورش داده می‌شود و از نظر توریستی و ماهیگیری، از مقاصد بسیار مناسب است.
• دریاچه چهل بازه مشهد: در اطراف این دریاچه، هوا بسیار مطبوع است و در کاهش آلودگی این شهر تاثیر زیادی دارد.
• دریاچه گنبد کاووس:  وسعت این دریاچه به اندازه 5 هزار هکتار و گنجایش آن 120 هزار متر مکعب می‌باشد. دریاچه گنبد کاووس در سال 84 احداث شده و در اطراف آن امکان پیاده‌روی، قایق‌رانی و ورزش وجود دارد.

دریاچه مصنوعی چیست؟

دریاچه مصنوعی به منبع ذخیره آبی ست که توسط انسان احداث می‌شود و معمولاً آب موجود در آن از طریق رودخانه‌های نزدیک و مجاور تأمین می‌ گردد. در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند، می‌توان با استفاده از آن؛ نیازهای آبی را برطرف کرد. ضمناً این دریاچه‌ها بسته به نوع خاک، پتانسیل و نیاز یک منطقه، در ابعاد مختلفی طراحی و اجرا می‌شوند.

انواع دریاچه مصنوعی

مهم‌ترین هدف از ساخت دریاچه مصنوعی، تأمین آب است که در حوزه‌های مختلف از آن بهره‌گیری می‌شود. به‌طور مثال برای فراهم‌سازی آب مورد نیاز مزارع، باغات یا کشتزارها در فصول گرم سال، می‌توان از آب ذخیره‌شده در این دریاچه‌ها استفاده‌ کرد.

علاوه بر این، با سدسازی، آب رودخانه به‌سمت دریاچه مصنوعی هدایت و با استفاده از توربین‌هایی که در مسیر حرکت آب تعبیه می‌شوند، می‌توان به‌صورت هوشمندانه از آن در راستای تولید انرژی برق کمک گرفت.

مطالعه بیشتر ساخت استخر کشاورزی ژئوممبران

دریاچه‌های مصنوعی با توجه دلایل ساخت و بر اساس ویژگی‌ها، استفاده‌های مختلف دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه به برخی از انواع رایج دریاچه‌های مصنوعی اشاره می‌کنیم.

دریاچه‌های مصنوعی با هدف تفریحی

دریاچه‌هایی که با اهداف تفریحی و توریستی ساخته می‌شوند. این دریاچه‌ها معمولاً دارای امکانات تفریحی مانند شنا، قایق‌رانی، تجهیزات تفریحی و … هستند.

یکی دیگر از اهداف احداث دریاچه های مصنوعی جنبه زیبایی شناسی آن است. با ساخت یک دریاچه در بخشی از یک کلان‌شهر، می‌توان فضای سبز فوق‌العاده‌ای ایجاد کرد و که علاوه‌بر کمک به پاکسازی هوا، جلوه شهر را بهبود می‌بخشد.

مطالعه بیشتر استخر پلیمری چیست؟

دریاچه‌های مصنوعی با اهداف زیست محیطی

این نوع دریاچه‌ها با هدف حفظ و ایجاد محیط زیست مناسب برای حیوانات آبزی و پرندگان ایجاد می‌شوند. آنها ممکن است در مناطق شکار ممنوع یا مناطق تخریب‌شده ساخته شوند.

علاوه بر اینها دریاچه‌های مصنوعی یک راهکار اصولی برای مقابله با سیلاب‌ها هستند که می‌توان به‌واسطه آن‌ها از بروز خسارت‌های جدی پیشگیری کرد.

دریاچه‌های مصنوعی پرورش آبزیان

این نوع دریاچه‌ها برای پرورش ماهی و سایر آبزیان به منظور تولید مواد غذایی ساخته می‌شوند. این دریاچه‌ها معمولاً در مزرعه‌های پرورش ماهی یا واحدهای صنعتی مربوط به تولید ماهی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دریاچه‌هایی که به منظور نگهداری و ذخیره مواد مختلف مانند نفت، آب معدنی یا مواد شیمیایی ساخته می‌شوند. این نوع دریاچه‌ها در صنایع معدنی و نفت و گاز استفاده می‌شوند.

جالشهای ساخت دریاچه های مصنوعی  و راهکارها

دریاچه های مصنوعی، به ویژه دریاچه هایی که برای اهداف کشاورزی یا صنعتی ایجاد می شوند، ممکن است در حفظ کیفیت آب با چالش هایی مواجه شوند. تجمع رسوبات، آلودگی ناشی از روان آب های کشاورزی یا دبی های صنعتی و افزایش ورودی مواد مغذی می تواند منجر به کاهش کیفیت آب شود.

و راه حل استفاده از مواد ژئوسنتتیک است که مواد ژئوسنتتیک عمدتاً برای تشکیل یک محیط غیرقابل نفوذ در برابر نفوذ و نشت آب استفاده می شود.

ورق‌های ژئوممبران به دلیل انعطاف پذیری بالا، نفوذناپذیری، قیمت ارزان و نصب و اجرای آسان گزینه بسیار مناسبی جهت احداث دریاچه‌های مصنوعی هستند.

چالش‌های احداث دریاچه مصنوعی

به طور کلی از چالش‌های احداث دریاچه مصنوعی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• نفوذ آب: یکی از چالش‌های اصلی در ساخت دریاچه‌های مصنوعی، جلوگیری از نفوذ آب به ساختارهای اطراف است. این نفوذ می‌تواند باعث کاهش حجم آب در دریاچه، خسارت به محیط زیست محلی و حتی آسیب به ساختمان‌ها و تجهیزات مجاور شود.
• ترک‌ها و نشتی‌ها: ترک‌ها و نشتی‌ها در لایه‌های ایزولاسیون می‌توانند باعث افت فشار و کاهش کارایی سیستم ایزولاسیون شده و منجر به نفوذ آب شوند.
• مقاومت در برابر فشار آب: دریاچه‌های مصنوعی معمولاً تحت فشار آب هستند که می‌تواند به سرعت باعث نشت آب از ساختارها شود.

راهکارهای ژئوممبران برای چالشهای پیشروی احداث دریاچه مصنوعی

• استفاده از ورق‌های ژیوممبران با کیفیت: یکی از راهکارهای اصلی برای مقابله با چالش‌های ساخت دریاچه‌های مصنوعی، استفاده از ورق‌های ژیوممبران با کیفیت و مقاوم است. این ورق‌ها باید دارای مقاومت مکانیکی، مقاومت در برابر ترک و مقاومت در برابر فشار آب باشند.
• استفاده از تکنولوژی جوشکاری و چسب‌زنی موثر: استفاده از تکنولوژی‌های جوشکاری و چسب‌زنی موثر برای اتصال ورق‌های ژیوممبران به یکدیگر و به سطوح دیگری از ساختار، می‌تواند باعث ایجاد اتصالات محکم و مقاوم شود که از نشت آب جلوگیری می‌کند.
• نگهداری و بازرسی دوره‌ای: نگهداری و بازرسی دوره‌ای ایزولاسیون دریاچه‌های مصنوعی با ورق‌های ژیوممبران، از اهمیت بسیاری برخوردار است. این کارها به منظور شناسایی و رفع هر گونه ضعف یا خرابی در سیستم ایزولاسیون انجام می‌شود و باعث افزایش عمر مفید ساختار می‌شود.

استفاده از ورق‌های ژیوممبران به عنوان لایه‌های ایزولاسیون در ساخت دریاچه‌های مصنوعی، با توجه به ویژگی‌های عایقی و مقاومتی آن‌ها، می‌تواند به عنوان راهکاری موثر برای مقابله با چالش‌های این پروژه‌ها مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب، می‌توان عمر مفید و کیفیت این ساختارها را بهبود بخشید و از تخریب و خسارت‌های احتمالی جلوگیری کرد.

مراحل اجرای دریاچه مصنوعی با به کار گیری ژئوسنتتیک ها

نقشه ‌برداری ، تحقیق و جمع آوری اطلاعت

انتخاب محل مناسب برای احداث دریاچه اهمیت زیادی دارد، به همین دلیل قبل از هر چیز، باید بهترین منطقه را برای دریاچه انتخاب کنید. محاسبه ظرفیت، شکل و ابعاد دریاچه و برآورد هزینه‌هایی که به دنبال دارد از مهم‌ترین مواردی است که باید در نظر گرفته شود.

تحقیق و بررسی و جمع آوری اطلاعات برای تعیین محل دقیق ساخت دریاچه مصنوعی، محاسبه هزینه‌ها، انتخاب نوع مصالح و خاک مصرفی، برآورد ابعاد و حجم دریاچه و… استفاده می‌شود و حتماً باید تمام این موارد، دقیق و بی‌نقص ارزیابی گردد.

ارائه طرح اولیه

پس از محاسبه پارامترهای مختلف، مهندس یا طراح پروژه باید یک طرح اولیه از دریاچه مورد نظر را ارائه دهد که مقیاس آن متناسب با ابعاد پروژه اصلی و محدودیت اراضی اطراف آن باشد.دریاچه نسبت به شرایط محیطی و عواملی که مورد نظر افراد است طراحی می‌شود.

خاک‌ برداری محیط

پس از تایید طرح ارائه‌شده، نوبت به خاک‌برداری خواهد رسید. خاک‌برداری محیط بر اساس نوع طراحی انجام شده و نسبت به متراکم کردن بستر دریاچه اقدام می‌شود. در این مرحله، کف و دیواره‌ها مورد بررسی قرار گرفته و مطمئن می‌شوند عاری از هر گونه سنگ است.

در این مرحله از اجرای دریاچه مصنوعی باید با دستگاه‌ها و تجهیزات مناسب، عملیات خاک‌برداری با شیب ۴۵ درجه (شیب مناسب برای ساخت دریاچه) انجام شود. البته در صورتی که نوع خاک تغییر یابد، براساس صلاحدید مهندسان، امکان تغییر زاویه مذکور نیز وجود خواهد داشت.

هموارسازی موقعیت

پس از خاک‌برداری، نوبت به متراکم‌کردن خاک کف دریاچه می‌رسد. در این مرحله باید تراکم خاک تا ۹۰ درصد افزایش یابد. البته ماشین خاکبرداری هم حین انجام عملیات، تأثیر بسزایی در افزایش تراکم آن دارد. در ضمن، کف و دیواره‌های دریاچه باید از هر گونه سنگ و اشیا تیز، پاک‌سازی شود تا به متریال‌هایی که جهت کف‌سازی روی آن قرار می‌گیرد، آسیبی وارد نشود. 

مطالعه بیشتر برای ترمیم و تعمیر استخر ژئوممبران

حفاری کانال

برای نصب ورقه‌های ژئوممبران، معمولاً کانال‌هایی به عمق ۶۰ سانتی‌متر و با فاصله ۵۰ تا ۷۰ سانتی‌متر از یکدیگر حفر می‌شود. ابعاد این ترانشه‌ها متناسب با افزایش عمق آن، بیشتر خواهد شد تا پایداری ورقه‌ها پس از مهار، کاهش نیابد.

اجرای ژئوتکستایل

در صورت نیاز، استفاده از ژئوتکستایل در این مرحله انجام می‌شود. در مواردی که سنگ در بستر دریاچه قرار دارد نسبت به اجرای ژئوتکستایل اقدام نمی‌شود. گاهاً برای پایداری هر چه بیشتر ورقه‌های ژئوممبران از ژئوتکستایل استفاده می‌شود.

این لایه مانع از برخورد اجسام تیز و سنگ‌های ناهموار به ورقه‌های ژئوممبران می‌شود و ماندگاری آن را افزایش می‌دهد.

نصب ورقه‌ های ژئوممبران

در این مرحله از ساخت، چیدمان ژئوممبران در کنار دریاچه مصنوعی و عملیات جوشکاری انجام می‌شود. رول‌های ژئوممبران اندازه‌گیری و برش داده می‌شوند. سپس با دستگاه اتوماتیک جوشکاری پلاستیک و سشوار هوای داغ، نواحی مورد نیاز به یکدیگر متصل می‌شود.

مشاهده مشخصات و خرید ورق ژئوممبران

مهار ورق در ترانشه و آب‌گیری دریاچه

در آخرین مرحله، ورق‌های ژئوممبران نصب می‌شوند و پس از عایق‌بندی اصولی، آب‌گیری دریاچه انجام خواهد شد. درضمن نکته حائز اهمیت این است که حتماً پروسه آبگیری باید طی چند مرحله انجام شود؛ اما اگر این امکان میسر نباشد، باید عملیات جوشکاری بی‌عیب و نقص انجام شود، تا دریاچه مصنوعی دچار نشتی آب نشود.

چالش‌های احداث دریاچه مصنوعی و راهکارهای ژیوممبران برای آن

ساخت دریاچه‌های مصنوعی یک فرآیند پیچیده و چالش‌برانگیز است که نیازمند مدیریت دقیق و استفاده از تکنولوژی‌های مناسب است. یکی از راهکارهای موثر برای مقابله با چالش‌های ساخت دریاچه‌های مصنوعی، استفاده از ورق‌های ژیوممبران به عنوان لایه‌های ایزولاسیون است .

مزایای ورق ژئوممبران در ساخت دریاچه مصنوعی

از مزایای استفاده از ورق ژئوممبران برای ساخت دریاچه مصنوعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش هزینه اجرای دریاچه دارای این پوشش نسبت به استخرهای سنگی، آجری و یا سیمانی
• کاهش زمان پوشش‌دهی دریاچه نسبت به استخرهای سیمانی و نفوذ ناپذیری و همچنین عایق بندی بسیار بالای ورق ژئوممبران
• کاهش نشت آب و حفظ منابع آبی
• ایجاد یک سطح آبی پایدار در منطقه
• کاهش تبخیر آب از سطح دریاچه
• مقاومت بسیار بالای ورق ژئوممبران در برابر عوامل محیطی مانند نور آفتاب، یخ زدگی و اثرات بیولوژیکی
• حفاظت از زیرساخت‌های آبی و خاک در برابر عوامل زیست محیطی

اجرای دریاچه مصنوعی با ورق ژئوممبران توسط گروه پارس عایق پلیمر پایدار

گروه مهندسی پارس عایق پلیمر پایدار تولید کننده انواع ورق ژئوممبران و ژئوتکستایل ، آماده مشاوره و اجرای پروژه های احداث استخر و دریاچه مصنوعی با ورق ژئوممبران با استفاده از ورق های ژئوممبران در سراسر ایران می باشد. جهت مشاوره و استعلام میتوانید با ما ارتباط برقرار نمایید.

شماره تماس مستقیم جهت دریافت مشاوره رایگان و استعلام قیمت ورق ژئوممبران در انواع مختلف: 09128132387